Edirne’de geçen yıl kışı kurak geçiren, yaz yağışlarını da alamayıp ürünü yüksek sıcaklıklara maruz kalan üretici, ayçiçeğinde verim kaybı yaşadı. Özellikle ürününü geç eken üretici olumsuz etkilenirken, bu kış mevsim yağışlarının zamanında düşmesiyle çiftçi umutlandı.
Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, “Ayçiçeği, şu anda ekim nöbetinde. Şu anda ekim zamanı başladı. Artık geçen seneki yediğimiz kurağı da dikkate almamız gerekiyor. Çünkü geçen yıl hem buğdayda çok düşük verim elde ettik hem ayçiçeğinde çok düşük verim vardı. Belki 35-40 yılın en düşük verimleri elde edildi, 70-80 kilo alan yerler vardı.
Bu anlamda üretici çok büyük sıkıntı yaşadı. Burada en büyük faktörlerden bir tanesi, kış yağışlarının yeteri kadar olmaması, topraktaki suyun azalması. Ama bu sene ayçiçeği sezonuna en azından bu anlamda umutlu giriyoruz. Çünkü yeteri kadar kış yağışları yağdı. Bu noktada da en önemli şeylerden bir tanesi, şu anda bayrama kadar bir yağış göstermiyor” dedi.
‘YÜZDE 80-90 ÇOK SICAK OLACAĞINI BİLİYORUZ’
Prof. Dr. Kaya, “Geçen sene aşırı sıcaklar, bitkinin danesini tamamen kuruttu. Çok cılız taneler ve yağ oranlarının da olduğu bir sezon geçirdik. Onun o sıcak periyoda gelmemesi için bizim mümkün mertebe erken ekmemiz lazım. Aslında geçen sene bu çok büyük tecrübe edildi. Edirne’de geçen sene mart ayında ekenler, 200 küsur külahlar aldı. Nisan ve mayıs ayında ekenler 50, 60, 80 kilolarda aldı.
Bu durum, bu açıdan bize güzel bir tecrübe verdi. Mümkün olan, tarlaya girebildiğimiz en erken zamanda ayçiçeğini ekmeliyiz. Şu anda, bayrama kadar 1 hafta, 10 günlük bir hava var. Çiftçilere özellikle tavsiyem; bir an önce tarlalarını hazırlasınlar, bir an önce ekimlerini yapsınlar ki süt alım devresi o sıcak döneme denk gelmesin.
Son zamanlarda iklimler de değişti. Ne zaman yağmur yağacağı, ne zaman sıcak olacağı açıkçası geçtiğimiz yılların tecrübelerine nazaran bir şey söyleyemiyoruz. Ama en azından temmuz ve ağustos ayında yüzde 80-90 çok sıcak olacağını biliyoruz” diye konuştu.
‘TOPRAK TAVI’ VE ‘KÖSE HASTALIĞI’ UYARISI
Prof. Dr. Kaya, “Şu anda tarlalar da yavaş yavaş hazır hale, tava gelmek üzere. Ekerken dikkat edecekleri en önemli şeylerden bir tanesi de çok fazla tavı kaçırmasınlar. Dediğimiz gibi bazen mildiyö ve benzeri problemler havalar soğuk geçtiği zaman olabiliyor. Mildiyö dediğimiz köse hastalığı, ayçiçeğinin en büyük problemlerinden.
O yüzden eğer imkanları varsa, biliyorlarsa da mümkün mertebe mildiyönün yeni ırklarına dayanıklı çeşitleri eksinler. Erken ekimin iki tane problemi var açıkçası. İkincisi de yabancı ot problemi. Yabancı ot problemini ekim sonrası atılan iki tür herbisitle şu anda çözüyoruz. Bu anlamda orada sıkıntı yok. Bu yüzden tek problem, mildiyö ile ilgili. Burada yeni ilaçlar da çıktı. Firmalarına sorsunlar; bunlar gerçekten o yeni ilaçlarla ilaçlanmış mı? Ona dikkat etsinler. Onun haricinde mümkün mertebe, en erken zamanda en azından bayrama kadar eksinler diye söyleyebiliriz” dedi.
‘İYİ BİR SEZON OLACAK, UMUTLUYUZ’
Edirne merkeze bağlı Büyükismailçe köyünde üreticilik yapan Mehmet Üner, “Yeni sezondan beklentimiz, verim. İyi bir yıl geçmesini diliyoruz. Şu anda tav yerinde, toprak hazırlığı güzel oldu, otla mücadelemizi yaptık, ilacımızı attık. Hayırlısıyla iyi bir sezon olacak, umutluyuz. Dönemsel olarak kış ayında yağışlarımızı aldık ama toplamda yine biraz eksiğiz. İnşallah nisan ayıyla birlikte düşecek yağmurlarla umudumuz daha da artacak.
Çünkü yağışın olduğu yerde, her zaman verim artar. Doğal olarak önemli olan yağışları bekleyeceğiz artık” diye konuştu. Değirmenyeni köyü çiftçilerinden Kani Güner de tarlalarını hazırlayıp, ekimlerini yaptıklarını belirterek, “Elimizden geleni yapıyoruz. Hava da yağışlı giderse, emeklerimizin karşılığını alacağız. Bu yıl da biraz yağış aldık ama artık ekimden sonra iyi bir yağış bekliyoruz. Geçen sene biraz verim düşüklüğü olmuştu” dedi.
